Grundig SAT Systems

LNBF / FLANSLI LNB

Küçük boyutlu “offset” çanaklarda genellikle feedin LNB’nin ayrılmaz şekilde tümleşik bir parçası olduğu LNBF kullanılır. Çanağa tek parca LNBF takılıp ucuna kablo bağlandığından feedin içini görmek de bilmek de gerekmez (su geçirmez şekilde kapatılmıştır). Bilmemiz gereken tek şey çanağımıza ve almak istediğimiz yayınlara uygun offset feedli bir LNBF olduğudur. Bu LNB’lerdeki feed yapısı sadece lineer (V / H) yayınları almaya uygun özelliktedir.

Kendinden feedli LNB = LNBF çeşitleri

Daha büyük çaplı parabol (prime-focus) çanaklarda ise “feed” genellikle çanakla birlikte satılır. Çanağa uygun bir feed kullandığınızdan emin olabilmeniz için bu gereklidir. O yüzden çanakla birlikte aldığınız feed satın alacagınız flansli LNB ‘ye takabilmeniz için tam doğru standart ölçüde vida delikleri bulunan bir flansa sahiptir. Eger lineer Ku bir LNB kullanacaksanız çanakla birlikte verilen feed genellikle size uyar. Eger amacınız C bandı veya dairesel polarizeli yayınları almak ise o zaman farkli bir feed kullanmanız gerekir. Böyle bir feed genellikle çanağınızla birlikte verilmez ayrıca temin etmeniz gerekir ve bu durumda da çanağınıza uyumu önemli hale gelir. Özelikle bilmeniz gereken şey feedlerin farklı dalga klavuzu boylarına sahip olduğu ve antenin kelepçesine bağladığınızda bilmeden odak uzaklığını değiştirebileceginizdir. Çanak üreticinizin bildirdiği odak uzaklığı ölçüsü genellikle feed agzından çanak dibine ölçülür. Bir feedi kullanabileceginizden emin olmak için kelepçeye bağladıktan sonra ağızdan çanak dibine ölçtüğünüzde canağınızın 94.3mm şeklinde verilen odak uzaklığına milimetrik olarak bulabilmeniz gerekir. Feedi ileri geri hareket ettirerek sinyal siddetini maksimum olarak yakaladığınız konum çubuk boyu ayarlarıyla elde edilebilmelidir. Ayrıca kelepçe düzeni feedinizin boynuyla sorunsuz ayarlama ve sabitleme yapilabilmesine uygun şekilde olmalıdır.

Flanşlı (Feedsiz) LNB çesitleri.

Uygun özellikte feed ağız kısmına vidalanarak kullanılır.
Feed’in hemen arkasına vidalarla bağlanan flanşlı LNB’ nin beklenen özellikler ve iç yapısı bakımından LNBF den farkı yoktur. Yükseltici ve Konvertör kademelerinden oluşur. Eskiden (ve halen bazı profesyonel sistemlerde) LNA yükseltici kademesiyle LNC konvertör kademesi birbirine bağlanan ayrı modüller olarak bulunmaktadır. Ancak bugün LNB dendiğinde de LNC dendiğinde de tümleşik yükselticili konvertör aklımıza gelmektedir. LNA (Low Noise Amplifier) denilen yükseltici kısmi probuna kadar gelen mikrodalgayı elektrik akımı halinde gürültüsüz yükseltmek işlevine sahiptir. Bu işi görürken sinyale olabildiğince az gürültü katılmasi beklenir. NF (gürültü değerinin dB veya K değeri) sinyal/gürültü oranı düşük olan LNB’ ler tercih edilir. Aslında Ku bandı LNB’ lerde genellikle Noise Figure (dB) ile, C bandı LNBlerde ise Noise Temperature (Kelvin) olarak ifade edilen bu değer tüm sistemin etkinliği demek olan C/N (taşıyıcı sinyal seviyesinin gürültüye oranı) içinde çok da önemli olmayan bir paya sahiptir. Yayının EIRP (dBW) değeri, çanağın çapı, etkinliği, gürültü ısısı, sistemin gürültü değeri, bant genişliği gibi birçok değerin içinde bu değer de belirli ölçüde etkinliğe sahiptir. Bu değerlerin toplam etkinlik hesapları içinde göreceli yerini daha iyi anlayabilmek için önde gelen LNB üreticisi SMW nin bedava yüklenen yeni versiyon SMWLINK3 programını mutlaka çekmenizi öneriyorum. Ancak daha önceki 2. versiyonu da özellikle çok odaklı (multifocus) antenlere ilişkin hesap programları nedeniyle gerçekten görmeğe değer. (Ben sizin yerinize olsam her ikisini de çekerdim). Türkiyede önceleri 1.7-1.8 değerli LNB’ ler kullanılırken teknolojinin gelişmesi sonucu su anda en yaygın olarak kullanılan LNB’ ler 0.7- 0.8 dB gürültü faktörüne sahiptir. 0.6 ile 0.5 dB özellikte olanlar da bulunabilmektedir. Çok düşük gürültü değerine sahip LNB’ lerin göreceli fiyatı çoğu zaman sağladığı yarardan fazla yüksektir. Üstelik kuşkusuz bir LNB’ nin değerini olusturan parametreler cok daha fazla ve değişiktir. Örnegin bir LNB ‘nin calışması gereken çok farklı ortam sıcaklıklarında bazı özelliklerinin değişip değişmemesi (temperature stability), ve osilatörünün faz gürültüsü (phase noise) özellikle veri aktarımlarında çok önemli olmaktadır. Örneğin çalışılan tüm farklı ortam sıcaklıkları içinde lokal osilatör stabilitesinin +/- 150, +/- 25 veya +/- 10 kHz mertebelerinde tanımlanabilmesi PLL li osilatörle sağlanan bir sonuçtur ve bu tip LNB’ ler özellikle pahalıdır.( +/- 3 MHz iyi bir degerdir) Osilatör faz gürültüsü 1KHz den itibaren yapılabilmektedir.(-75 dBc@10 kHz typ iyi bir değerdir). Bu ise aktarımda gerçekten düşük BER (Bit Error Rate) sağlanabilmesi sonucunu vermektedir. Farklı frekanslarda kazanç değişiminin engellenmesi de önemlidir örneğin iyi bir LNB’ de bu özellik 30MHzde 0.3dB dolayında olmaktadır. çıkış SWR’si “en cok 2:1″ gibi bir değerle ifade edilir . Hemen tüm LNB tiplerinde cikis empedansı 75 ohm ve F tipi konnektör olarak standartlasmış gibidir. Giriş kısmında iki doğrusal polarite için gerilim kontroluyla seçilebilen V=14V, H=18V çift problu “switchable” tip de Ku bandı için artık standartlaşmış kabul edilebilir. Halen Standard Ku LNB denilince akla 10.0 GHz lokal osilatörlü “Marconi switching(V/H) LNB gelmektedir. Bu tip LNB 12.5v – 14.5v besleme gerilimini vertikal(dikey),15.5 – 18v besleme gerilimini ise horizontal(yatay) polarite seçimi kabul etmektedir. Daha sonra ortaya çıkan ve “Enhanced” LNB denilen tipin bundan farkı lokal osilatör frekansının 9.75 GHz olmasıdır. Ama bu da tek bantlıdır ve sadece 10.7-11.7 GHz. aralığında 2 GHz tunerli uydu alıcılarıyla calışır ve Astra 1A-D arası uydular için düşünülmüştür. Daha sonra ve özellikle digital yayınların başladığı son yıllarda ortaya çıkan ve yeni kullanıma açılan 11.7 GHZ üstü frekanstaki yayınları da alabilmek üzere gerekli sisteme sahip “Universal” LNB ortaya çıktı. Bu LNB’ lerin farkı çift lokal osilatör (9.75 and 10.60 GHz L.O) kullanılması ve birincisi 10.7 – 11.8 ve ikincisi 11.6 – 12.7 GHz olan iki bant arasında uydu alıcısından gönderilen 22 kHz sinyaliyle seçim yapılabilmesiydi. Artık hemen tüm avrupa uydularında üst bant yayınlar kullanıma açıldığından bu 4 bantlı (Quad Band) sistem standart hale gelmiştir. Bu arada kullanılan uydu alıcıları da 2.15GHz tunerli olmuşlardır. Tarama sahası daha az olan uydu alıcıları arada boşluk kaldığı için bazı yayınları alamayabilir. Alt üst bant geçişi için bu LNB bir 22kHz (0.5v p-p) sinyale gerek duyar ve bunu gördüğünde lokal osilatörünü 10.6GHz (“üst banda”) geçirir ve aksi halde hep 9.75GHz osilatörünü kullanarak sadece alt banttaki yayınları alır. V/H polarite algılaması yukarıda anlatılan eski Marconi LNB tipindekiyle aynıdır.


Copyright 2014 DİKEY İLETİŞİM ELEKTRONİK.